Miyerkules, Hunyo 12, 2013

Think,Creativity,Improve&Research by JD Asedillo


“THINK” o “Magisip”
meditate [méditet]
Gumunitâ; mag-isip; magwarì; magbulay; magnilay
Humatol; mag-isip; magwarì; kumurò
cogitate [códchitet]
Mag-isip; magmunì; magdilidilì; magbulay; gumunitâ
think [zink]
Umisip; mag-isip; magwarì; umakalà



“Creativity”
Pagkamalikhain
Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya
Ang pagkamalikhain (Ingles: creativity), na tinatawag ding pagiging mapanlikha o pagiging malikhain (Ingles: creative), ay ang kababalaghan o penomeno kung saan ang isang tao ay nakakalikha ng bagong bagay (isang produkto, isang kalutasan, isang gawain ng sining, isang akdang-buhay, isang biro, atbp.) na mayroong ilang antas ng kahalagahan. Ang maituturing na "bago" ay maaaring tumutukoy sa indibiduwal na lumikha o manlilikha, o sa lipunan o nasasakupan kung saan naganap ang bagong bagay. Ang maibibilang na "mahalaga" o "may kahalagahan" ay kahalintulad na binibigyan ng kahulugan sa samu't saring mga paraan.
Ang kawilihang pangdalubhasa sa pagkamalikhain ay malawak ang nasasakupan: Ang mga paksa kung saan ito nauugnay ay kinabibilangan ng ugnayan sa pagitan ng pagiging malikhain at ng pangkalahatang katalinuhan; ang mga prosesong pangkaisipan at pangneurolohiya na kaugnay ng gawaing mapanlikha; ang ugnayan sa pagitan ng uri ngpersonalidad at ng kakayahang mapanlikha; ang ugnayan sa pagitan ng pagkamalikhain at kalusugang pang-isipan; ang pagiging maaari o potensiyal para mapagyaman ang pagkamalikhain sa pamamagitan ng edukasyon at pagsasanay, natatangi na ang ayon sa nadaragdag na teknolohiya; at ang paglalapat ng umiiral na malikhaing mga napagkukunan ng isang indibiduwal upang mapainam ang katalaban ng mga proseso ng pagkatuto at ng mga proseso ng pagtuturo na inakma para sa mga ito.
Kung gayon, ang pagkamalikhain at mga gawaing malikhain ay pinag-aaralan sa ibayo ng ilang mga disiplina, katulad ng sikolohiya, agham pangtalos, pilosopiya (partikular na angpilosopiya ng agham), teknolohiya, teolohiya, lingguwistika, araling pangnegosyo, at ekonomiks. Bilang resulta, nagkaroon ng mararaming mga kahulugan at mga pagharap sa mga ito.



“Improve”
upang mapahusay sa halaga o kalidad: gumawa ng mas mahusay
1: Mag-advance o gumawa ng progreso sa kung ano ay kanais-nais
2: Upang gawing kapaki-pakinabang na mga karagdagan o pagbabago

Mga Kasingkahulugan
magpaunlad, baguhin, mas mahusay, paghusayin, magpayaman, tulungan, magpabuti, maperpekto, pinuhin, mag-upgrade
Kaugnay na mga Salita
tama, alisin ang mga mali, iwasto, reporma, remediate, remedyo; edit, pinuhin, redraft, bumago, rehab, magpanibagong-buhay, mag-ayos, baguhin, rework; karne ng baka (hanggang), palakasin, pagtibayin, tumindi, mapalakas (din reenforce), palakasin ; fine, magtagis, polish; retouch, magretoke
Kasing kahulugan ng Talakayan Pagbutihin
pagbutihin, mas mahusay, tulungan, magpaunlad ibig sabihin upang gawing mas katanggap-tanggap ,mapabuti at mas mahusay na mga pangkalahatang at mapaghahalinhinan



“Research”
Ang pananaliksik[1] ay ang proseso ng paghanap ng mga totoong impormasyon na humahantong sa kaalaman. Isinasagawa ito sa pamamagitan ng paggamit ng kung ano ang nalalaman o napag-alaman na. Matatanggap ang karagdagang kaalaman sa pamamagitan ng pagpapatunay (o ng hindi-pagpapatotoo) ng mga panukala (teoriya) o mga pamamaraan (o sistema), at sa pagsubok sa mas mainam na pagpapaliwanag ng mga napapansin o obserbasyon. Isang prosesong mapagsuri, sistematiko o maparaan, organisado o nakaayos, at walang-kinikilingan (obhetibo). Nararapat na masagot ng prosesong ito ang isang katanungan o hipotesis. Sa ganitong paraan, dapat itong nakapagpapataas o nakapagdaragdag ng kaalaman hinggil sa isang hindi nakikilalang bagay na ibig mapag-alaman pa ng mga mamamayan.
Bukod sa pagbibigay tugon sa mga katanungan, isa pang layunin ng pananaliksik ang makahanap ng solusyon sa isang problema o suliranin. Karaniwang naghahanap ang isangmananaliksik[2] ng mga kaalaman mula sa mga aklatan upang malaman kung ano ang mga napag-alaman hinggil sa isang bagay, kabilang ang mga maaaring nakalimutan nang kaalaman. Maaaring naghahanap-buhay ang isang tagapagsaliksik o tagasaliksik[2] sa isang klinika, laboratoryo, o kaya isang planetaryo. May mga mananaliksik na naghuhukay ng lupa para mapag-aralan ang mga guho ng mga sinaunang mga kabihasnan o magsagawa ng mga pag-aaral hinggil sa mga hubog ng mga bato. Maaari rin siyang maglakbay sa kalawakan para pag-aralan ang sanlibutan.[3]
Kay Galileo nagsimula ang makabagong gawi sa pananaliksik.
Isinilang ang gawaing pananaliksik ng magsimulang magtanong ang mga naunang mga tao sa mundo hinggil sa mga bagay-bagay at nagsimula ring maghanap ng mga kasagutan para sa mga katanungang ito. Halimbawa ng mga ito ang mga lumikha ng gulong at ang mga nagsipagtala ng mga paggalaw ng mga bituin ng kalangitan. Subalit nagsimula lamang ang tunay na makabagong gawi sa pagsasaliksik dahil kay Galileo Galilei noong mga 1500.[3]
Mga gawain
Kabilang sa mga pangunahing gawain sa pagsasaliksik ang mga sumusunod: pagsusukat o pagsusuri ng mga kaganapan o kababalaghan, paghahambing ng nakuhang mga resulta, at ang pag-unawa o pagpapaliwanag ng mga resulta ayon sa mga pangkasalukuyang kaalaman kabilang ang mga nakapagbabagong sangkap, na maaaring makaimpluwensiya sa resulta.
Mga paraan
Upang makapagsaliksik, nagpupunta ang isang mananaliksik sa mga aklatan, museo, laboratoryo nakikipanayam sa mga dalubhasa, at nangongolekto ng mga opinyon sa mga mamamayan. Sa simula, nagbabasa sila ng sangguniang mga aklat na naglalaman ng pangkalahatang kaalaman o may tiyak na mga paksa, katulad ng talahuluganan, ensiklopedya, taunang-aklat, atlas, mapa, globo, atindeks. Nagsisimula ang isang mananaliksik na alamin muna o ganap na unawain ang kaniyang napiling paksa, katanungan, o napiling suliraning ibig tugunin. Mula sa mga aklat na pangsanggunian, inaalam niya ang mga pang-alalay na mga paksang kaugnay ng pangunahing paksa.[3]
Mga pangunahing uri
Kabilang sa mga pangunahing uri o gawi sa pananaliksik ang payak at nilapat na pananaliksik:[3]
Basiko o payak na pananaliksik
Tinatawag din itong puro o pundamental na pananaliksik na isinasagawa sa mga laboratoryo o klinikang pang-eksperimento.
Nilapat na pananaliksik
Ito ang paglalapat ng mga kaalaman sa mga gawaing pampananaliksik, o paggamit ng mga kaalaman sa pananaliksik na magagamit para sa pagpapaunlad ng lipunan. Kabilang dito ang mga protokol (protokolo) o mga sinusunod at tinutupad na paraan sa mga pananaliksik na klinikal.
Iba pang mga uri
Kasama rin sa mga uri ng pananaliksik ang mga pang-akademya, pang-agham, pampamilihan, pang-edukasyon, pangkasaysayan, pangwika, at may pag-uugnayan ng mga disiplina:[3]
Pang-akademya
Iba ito sa pananaliksik na pangedukasyon sa ibaba sapagkat isinasagawa ito ng mga mag-aaral, hindi sila ang pinag-aaralan ng mananaliksik. Nagsasaliksik ang mga estudyante upang makapagsulat ng mga takdang-aralin, sa pamamagitan ng pagbabasa ng maraming bilang ng mga aklat hinggil sa isang paksa, at nagtatala sila sa kanilang mga talaan. Ginagamit din ang gawing ito ng mga manunulat ng mga hindi kathang-isip na mga manuskrito o akda, upang maging tama ang kanilang mga impormasyong ginagamit sa pagsusulat.
Pang-agham
Tinatawag din itong pamamaraang pang-agham o pamamaraang siyentipiko. Isang pangkaraniwang gawi sa pagsasaliksik ang makaagham na metodo. Ginagamit ang pananaliksik upang mapainam ang mga pagkaunawasa mga larangan ng biyolohiya, inhinyeriya, pisika, kimika, at iba pa. Dahil sa pang-agham na gawi ng pagsasaliksik, maaaring maisakatuparan ang pagkakatuklas ng mga bagong gamot na panglunas ng mga karamdaman, ang paglalang ng mga mas hindi-mapanganib na mga sasakyan, at kung paano makapag-aani ng mas maraming mga pagkain sa mga bukirin. Nagmumula sa mga pamahalaan, mga pribadong korporasyon, at mula sa nagbibigay-kusang mga samahan ang suportang pampananalapi sa ganitong uri ng mga pananaliksik.
Pampamilihan
Isa itong sangay sa larangan ng sikolohiya sapagkat pinag-aaralan at sinusuri sa pananaliksik na pangmerkado o pangmarket ang kung ano ang mga bagay na binibili ng mga tao at kung paano sila naglilibang pagkatapos ng kanilang mga trabaho.[3]
Pang-edukasyon
May kaugnayan sa pagsusuri kung paano natututo ang mga tao sa ganitong uri ng pananaliksik, partikular na sa mga paaralan.[3]
Pangkasaysayan
Sinusuri rito ang lahat ng uri ng mga dokumentong katulad ng mga personal na talaan, mga liham, mga batas, mga resibo, mga sertipiko ng pagpapatibay, mga pahayagan, mga magasin, mga aklat, at mga kasangkapang tulad ng mga alahas, mga aparato, at mga kagamitang pantahanan. Ginagamit ito ng mga arkeologo.[3]
Pangwika
Tinatawag din itong pananaliksik na lingguwistiko sapagkat pinag-aaralan ang kung paano ginagamit ng mga tao ang sinasalitang wika, ang mga tunog sa wikang sinusuri, at maging ang pag-iimbistiga ng gawi sa pamumuhay ng mga mamamayang nasa isang pook.[3]
Sa mga disiplina
May isinasagawa ding mga pananaliksik na nagkakaugnayan ang iba't ibang larangan ng mga kaalaman. Kasama sa pangmakadisiplinang pananaliksik angmultidisiplinaryo, interdisiplinaryo, at transdisiplinaryo. Sa antas na pang-multidisiplinaryo o maramihang mga larangan, isinasagawa ang pagsusuri mula sa iba't ibang mga anggulo, at ginagamitan ng sari-saring mga pananaw ng mga larangan, ngunit hindi nagkakaroon ng pagsasanib. Sa interdisiplinaryo o sa pagitan ng mga larangan, nililikha ang isang katauhan ng metodolohiya o pamamaraan, isang identidad ng panukala (teoriya) o konsepto (diwa), na nagdurulot ng mas pinagsanib at mauunawaang mga resulta. Samantala, mas lumalaktaw sa mga gawi ng mga naunang may-ugnayang panlarangang pananaliksik ang transdisiplinaryo o nagpapalitang (nagsasanib na) mga larangan: sapagkat nagsasanib ang mga larangan o disiplina, kabilang ang pagkakaisa ng mga epistemolohiya, partikular na ang Panukala ng mga Agham Pantao o Teoriya ng Agham Pangtao.

Walang komento:

Mag-post ng isang Komento